Opis projektu

Poznańska dzielnica Strzeszyn dzieli się na dwie różniące się historią i charakterem zabudowy części. Mieszkańcy Starego i Nowego Strzeszyna mają między sobą niewiele kontaktów, także przez różnice generacyjne i środowiskowe. Wyjątkową inicjatywą łączącą społeczności były zorganizowane w 2024 roku warsztaty teatralne. Dla animatorek przygotowanie i wystawienie sztuki o lokalnej tematyce było naturalnym, kolejnym krokiem w stronę stworzenia osiedlowego teatru i integracji mieszkańców Starego i Nowego Strzeszyna.

Podczas weekendowych warsztatów międzypokoleniowa grupa złożona z uczniów szkoły podstawowej i absolwentów starej szkoły pod okiem doświadczonych aktorów stworzyła autorski scenariusz przedstawienia. Jego akcja miała rozgrywać się w dwóch strzeszyńskich szkołach – wybudowanej niedawno placówce oraz w zlikwidowanej w latach 60. ubiegłego wieku starej szkole. Spoiwem fabuły, lekkiej, atrakcyjnej historii zarówno dla młodych, jak i dorosłych, stały się muzyczne przeboje dwóch pokoleń.

Równocześnie z pisaniem scenariusza grupa szukała aktorów. Udało się zrekrutować zrównoważony wiekowo zespół – w równych proporcjach seniorów i młodzież, a dodatkowo pojawiły się osoby w średnim wieku.
Pierwsze warsztaty teatralne to integracja i ćwiczenie podstawowych umiejętności aktorskich. Zespół zajmował się też tworzeniem scenografii, kostiumów, charakteryzacji i obsługą techniczną spektaklu. Później rozpoczęły się próby do spektaklu. Spotkania i zaangażowanie zespołu zintensyfikowały się w okresie prób generalnych i na samej premierze. W sumie w pracy nad przedstawieniem uczestniczyło 40 osób.

Przez cały czas projektu zespół informował w mediach społecznościowych o postępie prac nad spektaklem i starał się o pozyskanie jak najszerszego zaangażowania mieszkańców na każdym jego etapie. Inicjatywa miała też wsparcie medialne Radia Poznań oraz Radia Meteor.

Finałem była wystawiona przy ogromnym zaangażowaniu całego zespołu
premiera „Teatralnej opowieści o dwóch szkołach”w szkole podstawowej. Zgromadziła pełną aulę widzów (ponad 100 osób). Publiczność była zachwycona.

Oto kilka głosów widzek i widzów:

„Bardzo mnie spektakl zaskoczył, myślałam, że to będzie szkolna nuda, a tu ani chwili się nie nudziłam. Czekałam w napięciu, co będzie dalej”.

„Byłam na przedstawieniu z dziewięciolatkiem i zrozumiał wszystko z tego przesłania”.

„Weszłam w sytuację, z ekscytacją czekałam na kolejne dialogi i sceny”.

„Było wesoło, zaskakująco, momentami wzruszająco, bawiłam się świetnie”.

Kto

Animatorki projektu o sobie:

Dobrochna Bartkowska-Nowak – jestem psychologiem, a doświadczenie zawodowe zdobyłam na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz jako konsultantka i trenerka w projektach Brytyjskiego Funduszu Know How i Banku Światowego. Od ponad 25 lat mieszkam na osiedlu Strzeszyn, gdzie od czterech lat współpracuję przy tworzeniu diagnozy społeczności lokalnej. Znam potrzeby i problemy mieszkańców, pasjonuję się historią Strzeszyna oraz lokalnymi działaniami międzypokoleniowymi. Jestem babcią wnuków, którzy mieszkają w pobliżu, i od roku animuję pracę wielopokoleniowego koła gospodyń miejskich. Zrealizowałam projekt „Prastare tradycje w nowej odsłonie” i dostrzegam duże zapotrzebowanie na takie lokalne, międzypokoleniowe inicjatywy.

Katarzyna Chlebowska – z wykształcenia jestem fotografką oraz teatrologiem. Zajmuję się pracą społeczną z osobami niesłyszącymi w poznańskiej organizacji TON, prowadząc zajęcia teatralne, fotograficzne oraz artystyczne, które łączą sztuki wizualne z elementami arteterapii. W ramach stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego realizowałam projekt teatralno-fotograficzny „ODSŁUCH”, integrujący osoby słyszące i głuche.

Organizacja wspierająca: Stowarzyszenie „Strzeszyn dla Dzieci”

Po co

Cel doraźny projektu to powstanie osiedlowego teatru i napisanie scenariusza przedstawienia opartego na historiach uczestniczek i uczestników.

Cel nadrzędny to wzajemne zrozumienie starszych i młodszych mieszkanek i mieszkańców całej dzielnicy i zacieśnienie więzi międzypokoleniowych.

Dla kogo

Uczestnikami i odbiorcami działań były osoby ze wszystkich pokoleń – mieszkanki i mieszkańcy dzielnicy, osoby wspierające projekt, rodziny i znajomi aktorów przedstawienia, młodzież, seniorzy, a także szeroka publiczność zainteresowana teatrem i kulturą.

Kto może zrealizować

Podobne działania może zrealizować grupa znajomych, lokalny dom kultury, amatorskie grupy teatralne, organizacje senioralne, ludzie tworzący Archiwum Społeczne, Centrum Inicjatyw Lokalnych, koła gospodyń wiejskich itp.

Jak

Krok 1. Przygotowania

Spotkajcie się w grupie osób zainteresowanych teatrem i historią lokalnej społeczności, zastanówcie się, czy możecie zaangażować się w kilkumiesięczne przedsięwzięcie. Pomyślcie, co mogłoby być łączącym osoby w różnym wieku tematem spektaklu, uzgodnijcie wspólną wizję.
Porozmawiajcie z lokalnymi instytucjami i organizacjami, które mogłyby sfinansować działanie lub pomóc wam znaleźć środki np. na zatrudnienie instruktorów teatralnych, zbudowanie dekoracji, stworzenie lub kupno rekwizytów i kostiumów. Będzie wam także potrzebna sala na warsztaty i próby, a potem na premierę – może szkoła albo inna instytucja udostępni wam takie miejsca. Nawiążcie współpracę z instruktorem teatralnym, np. osobą prowadzącą zajęcia teatralne w domu kultury – pomoże wam dopracować scenariusz, przeprowadzi warsztaty integracyjne i aktorskie, wyreżyseruje spektakl.
Zależnie od wielkości waszej grupy zdecydujcie, kto jeszcze powinien dołączyć do zespołu. Podział zadań warto opracować na pierwszych spotkaniach według kompetencji i zainteresowań uczestniczek i uczestników. Najważniejsze zadania: promowanie i dokumentacja działań (zdjęcia, posty na mediach społecznościowych), kontakt z lokalnymi mediami, szukanie partnerów projektu, tworzenie scenariusza, wydruki na próby, rekrutacja do zespołu, tworzenie scenografii i rekwizytów oraz oprawy muzycznej, obsługa światła podczas prób i spektaklu, catering na próby, fryzury i makijaż przed premierą).

Przygotujcie wstępny kosztorys i harmonogram, ustalcie warunki współpracy.

Krok 2. Promocja i rekrutacja do grupy teatralnej

Do uczestnictwa zaproście osoby w różnym wieku i z różnych pokoleń – wykorzystajcie
media społecznościowe, zróbcie też proste plakaty informujące o tworzeniu przedstawienia i o pierwszym spotkaniu. Rozwieście je w miejscach często odwiedzanych przez starsze osoby i ich bliskich, np. w bibliotece, domu kultury, przychodni.

Pamiętajcie, by działania promocyjne prowadzić przez cały czas. Publikujcie materiały z waszych działań na mediach społecznościowych. Zadbajcie o urozmaiconą formę przekazu: zdjęcia, filmiki, angażujące treści. Najlepiej, by wszystkie materiały (zarówno cyfrowe, jak i papierowe) były spójne graficznie – dzięki temu staną się lepiej rozpoznawalne. Skontaktujcie się także z lokalną prasą, radiem lub telewizją, może zechcą stworzyć materiał o waszej inicjatywie.

Krok 3. Praca nad spektaklem

Na pierwszym spotkaniu przedstawcie harmonogram, opowiedzcie, jakie zadania będą stały przed uczestnikami, wyjaśnijcie, że szukacie nie tylko aktorów, że w zespole teatralnym przydadzą się osoby o rozmaitych umiejętnościach.

Inspiracji do stworzenia scenariusza poszukajcie w lokalnych historiach: mogą to być spotkania z najstarszymi mieszkańcami, wizyty studyjne w miejscach pamięci itp.

Warto zaangażować osobę z większym doświadczeniem teatralnym, by praca nad scenariuszem była prowadzona metodą warsztatową – integrującą i angażującą więcej osób z różnych pokoleń. Taka osoba pomoże wam także na dalszych etapach.

Skompletujcie zespół aktorski, ustalcie stałe terminy prób i ogólny harmonogram (m.in. przygotowywania scenografii i kostiumów, oprawy muzycznej, promocji) wraz z datą premiery. Pamiętajcie, by podczas wszystkich przygotowań delegować zadania – to zbuduje poczucie sprawstwa i wspólną odpowiedzialność za spektakl.

Krok 4. Premiera

Przygotujcie zaproszenia, plakaty, poczęstunek i zaproście lokalne media.

Premierowe uroczyste przedstawienie to ważna chwila – efekt długiego procesu i zespołowej pracy. Świętujcie i cieszcie się sukcesem!

Jak zarządzać działaniem

Najważniejsze role w projekcie:

• osoba koordynująca (lub dwie) – najlepiej z doświadczeniem pracy z różnymi pokoleniami, otwarta na współpracę: dba o harmonogram, komunikację i rozdzielanie zadań, motywująca wszystkich do działania;
• 10-20-osobowy wielopokoleniowy zespół: reżyser, scenograf, aktorzy, a także osoby odpowiedzialne za organizację i promocję.

Koszty realizacji 

Najważniejsze koszty, które trzeba wziąć pod uwagę:

• wynagrodzenie instruktorki teatralnej/instruktora teatralnego;
• wynagrodzenie osób koordynujących;
• obsługa mediów społecznościowych, fotograf;
• wynajem sal;
• materiały do realizacji spektaklu (kostiumy z second handu i rekwizyty);
• obsługa księgowa.

Niezbędne minimum

Konieczne są: 

• pomysł na atrakcyjny dla odbiorców scenariusz;
• grupa osób gotowych zaangażować się w dłuższym czasie w projekt: koordynatorów, realizatorów, aktorów, wierzących w sens przedsięwzięcia;
• dogodne, przyjazne miejsca na warsztaty, próby i przedstawienia;
• środki finansowe na realizację przedstawienia, m.in. na wynagrodzenie i materiały do scenografii, rekwizytów, charakteryzacji.;
• metody pracy wspierające współpracę między pokoleniami.

Linki

https://www.facebook.com/teatralnaopowiesc

instagram: teatralna_opowiesc

https://open.spotify.com/radiometeor/teatralnaopowiesc

Dodatkowo

Odpowiedzi uczestników projektu na pytanie „Co dało mi uczestnictwo w projekcie?” z ankiety ewaluacyjnej:

• pokonanie lęku przed wystąpieniami publicznymi;
• większa chęć podejmowania nowych wyzwań;
• lepsza znajomość pracy scenopisarskiej, reżyserskiej i aktorskiej;
• radość ze wspólnego tworzenia i przeżycia czegoś wyjątkowego;
• zaspokojenie ciekawości, czy sprostam;
• większa zdolność wyrażania siebie i swoich emocji;
• lepsze umiejętności pracy zespołowej;
• Poznanie nowych osób – coraz więcej ludzi spotykanych na osiedlu to moi dobrzy znajomi;
• Ciekawie było pracować w tak różnorodnej grupie, to coś, co nieczęsto zdarza się w życiu, a wspaniale otwiera oczy;
• Największą satysfakcję i radość sprawiło mi uczestniczenie w projekcie i dotrwanie do końca, mimo że na początku nie byłam zbyt dobrze nastawiona. Cieszę się, że mogłam przeżyć taką przygodę z tak wspaniałymi ludźmi.